ĐỘ SÂU TRƯỜNG ẢNH (Depth Of Field)

ĐỘ SÂU TRƯỜNG ẢNH (DOF)

Độ sâu trường ảnh (DOF) ở đây nói tới vùng trước và sau mặt phẳng lấy nét. Trong vùng mờ này, hình ảnh có độ nét có thể chấp nhận được. DOF tiến về phía sau mặt phẳng nét nhiều hơn phía trước. DOF phụ thuộc vào 3 yếu tố: tiêu cự ống kính, khoảng cách từ chủ thể đến ống kính và khẩu độ. KHẩu càng nhỏ và tiêu cự càng ngắn thì DOF càng nhiều. (ví dụ ống góc rộng có nhiều DOF hơn ống tele). Ngoài ra, càng gần chủ thể, DOF càng ít. 3 yếu tố này có thể điều chỉnh độc lập nhau và kết hợp với nhau để tạo nên hiệu quả hình ảnh mong muốn. 

 

Thước tỉ lệ DOF

Từ khái niệm trên, hãy quan sát ống kính của bạn. Bạn có bao giờ thắc mắc những con số và vạch kẻ trên ống kính có ý nghĩa gì không? Nếu chưa thì sau đây là lời giải đáp.

Để tìm DOF tại một khẩu độ nào đó, trước tiên lấy nét vào chủ thể (hoặc ước chừng khoảng cách trên thước đo tỉ lệ). Sau đó kiểm tra các cặp số chỉ khoảng cách về phía 2 bên giá trị khoảng cách đã đặt từ đó ta sẽ có được giá trị DOF cho khẩu độ đó tại khoản cách lấy nét đã định. 

Bằng cách khép khẩu, tao có thể tăng độ sâu trường ảnh, theo như ví dụ ở đây.

1. Tại F/4, giá trị DOF rất mỏng chỉ tập trung quanh chủ thể

2. Khép đến F/8, DOF tăng lên

3. Tại khẩu bé nhất F/16, ta có độ sâu trường ảnh lớn nhất khi tiền cảnh, chủ thể và hậu cảnh đều nét.

Zone focusing 

Zone focusing [tạm dịch là lấy nét theo vùng] khá dễ dàng thực hiện, nhiếp ảnh gia chỉ cần đơn giản dùng hiệu ứng DOF để có đối tượng muốn chụp đúng nét. Zone focusing khá tiện dụng khi không có thời gian để vật lộn với những nút điều khiển của máy ảnh, hoặc khi nhiếp ảnh gia muốn tránh sự chú ý một cách tối đa - không dùng khung ngắm để lấy nét [ví dụ như chụp ảnh từ vị trí thắt lưng]

Một khi bạn biết f-stop là gì và làm thế nào để điều chỉnh nó trên máy ảnh, bạn đã có đủ điều kiện để thực hành. Sau một thời gian, bạn sẽ có thể đoán khoảng cách tốt hơn và việc trở thành chuyên gia zone focusing chỉ là vấn đề thời gian...

Trong hình minh họa ở trên, khẩu độ [f-stop] được đặt ở f8 và điểm lấy nét là 2m (~7ft). Vòng focus cũng đồng thời thể hiện giá trị của f-stop ở 2 phía của vị trí khoảng cách lấy nét [DOF scale]. Mỗi f-stop chỉ đến một con số ở thước khoảng cách. Trong ví dụ này, tất cả vật thể từ 1.5m cho đến 3m [5ft đến 12ft] sẽ đủ sắc nét cho các mục đích thông thường (candid shotting). Cách tính này đúng với bất kỳ khoảng cách nào và với bất kỳ lens nào có chỉ thị DOF.

Infinity vs. Hyperfocal Distance (Lấy nét tại vô cực và Lấy nét vượt tiêu)

 

Nhiều bạn khi chụp ảnh phong cảnh thường cài đặt khẩu độ tối thiểu (f/16 chẳng hạn) và lấy nét kịch kim ở vô cực và cho rằng khi đấy ảnh sẽ nét nhất. Sự thật có đúng như vậy?

Ở hình 1, bạn sẽ thấy nếu đặt f/16 và lấy nét ở vô cực, vô hình chung người chụp đã tự vứt bỏ bớt độ sâu trường ảnh (Depth of Filed), ở đây là nét quá vô cực, một điều hoàn toàn vô nghĩa.

Ở hình 2, lúc này người chụp cũng đặt f/16 nhưng lấy nét sao cho điểm nét xa nhất của f/16 trùng với vô cực. Rõ ràng ta thấy rằng bức ảnh thu được sẽ nét đều từ 1.2m - ∞. Trong trường hợp này. DoF đã được tăng đến mức tối đa.

    

TRUNG NGUYEN Tổng hợp và biên soạn từ nhiều nguồn khác nhau.

#buyfilmshootfilm  

Tổng kết chuyện ảnh cuối năm 2020

Mấy năm trước cứ dịp cuối năm tôi lại tổng kết viết lách lại xem năm vừa rồi mình chụp ảnh, chơi phim như thế nào. Bẵng đi mấy năm thấy cũng nhạt nên bỏ đi, tuy vậy năm 2020 cũng là một năm khá đặc biệt nên tôi nghĩ mình cũng nên viết một vài dòng cho năm kết thúc của thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21. 

2020, năm mà cả thế giới trải qua nhiều sự kiện trong đó hiển nhiên nổi bật nhất là dịch COVID-19 bùng phát ở khắp nơi. Việt Nam cũng không là ngoại lệ nhưng may mắn thay đã kiểm soát khá tốt nên không rơi vào cảnh chật vật quá như các nước khác. Dù vậy, tôi vẫn nghĩ có dịp sống trong sự phong tỏa toàn xã hội ở mức cao như đợt tháng 3 tháng 4 năm 2020 cũng là trải nghiệm đáng nhớ hiếm gặp trong đời với bất kỳ ai. 

Kỳ lạ thay, trong hoàn cảnh tưởng như là khó khăn vậy nhưng tôi nhận thấy (nhiếp) ảnh phim đã có sự phát triển trở lại mạnh mẽ trong năm 2020. Số lượng người chơi phim tăng lên nhanh chóng đi kèm theo đó là cơ số người bán máy, tiệm máy ảnh, tiệm chiết phim, lab tráng phim hay cá nhân nhận dịch vụ liên quan đến phim nở rộ khắp nơi. Trong vòng 10 năm trở lại đây chưa khi nào tôi thấy ảnh phim phát triển rực rõ như năm nay. Tôi nghĩ rằng chính trong cái thời mà ai cũng có điện thoại chụp ảnh up Facebook dễ dàng như này thì những tấm ảnh phim khó chụp hơn, đắt tiền hơn, mất công hơn lại trở thành thứ giá trị hơn đối với mọi người. 

Cá nhân tôi năm nay cũng chụp nhiều hơn năm trước. Cả năm chụp được khoảng 50 cuộn film, chủ yếu là phim đen trắng. Năm nay khá có duyên với cái thú mua bán đồ đồng nát nên kiếm được nhiều thứ hay ho, đơn cử như bánh phim Kodak Ektachrome 200, Kodak Proffesional Negative 400 hay Kodak Plus-X, phim đen trắng tôi đã muốn thử từ lâu mà vẫn chưa có dịp. 

Tôi cũng có dịp thử nhiều máy móc khác nhau sau thời gian dài tôi nghĩ chỉ cần Leica & Rolleiflex là đủ. Trước hết là từ nhu cầu kiếm một chiếc Nikon film để thử mấy cái ống kính Nikkor và test film vì mỗi chiếc Leica M2 là không đủ mà tôi mua chiếc Nikkormat đầu tiên, 1 chiếc FTn rồi từ đó mà nghiện Nikomat đến nỗi mua đến mười mấy cái. Tất nhiên tôi cũng không thể nào mà xài hết mà dần dần cho lên chợ đấu giá cả. Cũng có cái được giá nhưng đa phần đều dưới giá trung bình chung. Chẳng sao cả, mình mua được rẻ thì bán rẻ để mọi người có thể chụp phim một cách dễ dàng. Thúc đẩy phong trào chung lớn mạnh, chẳng phải là mình cùng góp phần và hòa chung dòng chảy ấy để nó phát triển mạnh hơn, không phải tốt hơn sao? Tiếp theo là bộ Olympus OM2n/50f1.8 cũng nghe danh đã lâu nhưng cho đến khi mua được cũng vì giá quá rẻ không thể chối từ. Bộ máy nhỏ gọn mà có võ, mê nhất chế độ Auto của nó thiệt quá tiện lợi. Với một người đã chụp máy ảnh không đo sáng từ lâu như tôi bỗng nhiên chuyển hệ tự động nhiều lúc cũng thấy được giải phóng khỏi những thông số phức tạp, lưu ý thêm là hệ thống đo sáng của OM2n hoạt động rất hoàn hảo nhé.

Chợ Mễ Trì Hạ ngày đóng cửa chợ truyền thống cũ để chuyển sang mặt bằng mới. (Ultrafine Xtreme 400)

Khu tập thể Phương Mai, Hà Nội. (Ultrafine Xtreme 400)

Kodak Ektachrome 200

Những ngày Hà Nội phong tỏa toàn bộ chống Covid-19 (Kodak Ektachrome 200)

Những ngày Hà Nội phong tỏa toàn bộ chống Covid-19 (Kodak Ektachrome 200)

Replacing photo sensors on Nikon SA-21 film feeder

In case your Nikon Coolscan Scanner encounters problems, you may check this link if you can do it by yourself.

http://janburke.de/index.php/blog-en/130-replacing-photo-sensors-on-nikon-sa-21-film-feeder

Robert Capa và cuộc nội chiến Tây Ban Nha

Robert Capa © International Center of Photography Bidding farewell to the International Brigades, which were dismissed by the Republican government, as a consequence of Stalin's friendship with Germany. Montblanc, near Barcelona, Spain. October 25th, 1938. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum photos

Khi cuộc nội chiến Tây Ban Nha (TBN) kết thúc vào năm 1939, không những môi trường chính trị xã hội của châu Âu thay đổi, mà cách thức thực hiện ảnh chiến trường cũng chứng kiến những khoảnh khắc bản lề. Những bức ảnh chụp bởi Robert Capa – trước khi ông đồng sáng lập Magnum – và đồng nghiệp Gerda Taro đã khắc họa thực tế đẫm máu của cuộc chiến.

Với Capa, được chụp ảnh cuộc nội chiến TBN là hành trình đầy cảm xú; một cách lý tưởng hóa, ông đồng cảm với sự thống khổ của những người Cộng Hòa chống phát xít, bao gồm công nhân, liên đoàn, các nhà xã hội và người nghèo. Vào những năm 1940s, Capa, người lớn lên ở Hungary dưới bóng ma ám ảnh của Đệ Nhất Thế Chiến viết rằng ông đã sắp xếp cuộc gặp với một người giám tuyển của Đảng Cộng Sản vào một buổi tối muộn vì ông có sự "quan tâm sâu sắc đến cách mạng thế giới".

Tuy nhiên, trái tim của Capa cũng hướng đến cuộc chiến bởi những lí do khác, với đồng nghiệp Gerda Taro trong phần lớn thời gian sát cánh bên nhau. Những bức ảnh họ chụp trở thành những hình ảnh trường tồn về cuộc nội chiến TBN. Trong cái thời kỳ mà các nhà xuất bản người Pháp thường bỏ qua vai trò của các nhiếp ảnh gia, tạp chí Regards của Pháp đã xuất bản những hình ảnh đầu tiên của Capa từ chuyến đi đầu tiên đến Madrid với ghi chú đầy tự hào rằng họ đã cử một trong những phóng viên ảnh giỏi nhất và gan dạ nhất đến thủ đô TBN. Năm 1938, Picture Post giới thiệu ông với những hình ảnh cuộc nội chiến TBN như là "phóng viên ảnh chiến trường giỏi nhất thế giới".

"Một xu hướng khủng khiếp của chiến tranh hiện đại là dẹp bỏ tính cách riêng. Những người lính có thể sử dụng vũ khí để phá hủy hàng loạt chỉ bởi vì họ được dạy để quy chụp các nạn nhân không phải là các cá thể riêng biệt mà là một nhóm - kẻ thù. Chiến thuật của Capa là tái tạo lại cá tính riêng của cuộc chiến - để nhấn mạnh đến những người hứng chịu ảnh hưởng của chiến tranh là những con người riêng biệt mà người xem ảnh mặc dù không thể làm được gì nhưng chí ít cũng có thể phân biệt." - Richard Whelan, "Rober Capa in Spain", trong sách Heart of Spain, Aperture xuất bản.

Robert Capa © International Center of Photography Loyalist troops during an offensive on the Rio Segre. Fraga, Near the Aragon front, Spain. November 7th, 1938. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum photos

Robert Capa © International Center of Photography After an Italo-German air raid. The Nationalist offensive on Madrid, which lasted from November 1936 to February 1937, was one of the fiercest of the Civil War. During this period Italy and Germany started helping the Nationalist forces, and the USSR the Popular Front (Front Populaire) government. Madrid, Spain. Winter 1936-1937. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum photos

Robert Capa © International Center of Photography Crowds running for shelter as the air-raid alarm sounds. Bilbao, Spain. May 1937. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum photos

Robert Capa © International Center of Photography Former member of the Barcelona Philharmonic at a concentration camp for Spanish refugees. Bram, France. March, 1939. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum photos

Robert Capa © International Center of Photography Three Loyalist militiamen in a gully aiming rifles. Cordoba front, Spain. Early September, 1936. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum photos

Robert Capa © International Center of Photography Republican soldiers inside the Governor's Palace, the last bastion of the Fascist resistance. Earlier that day the Republicans had detonated mines powerful enough to blow away an entire wall. Battle of Teruel, Aragon front, Spain. January 3rd, 1938. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum photos

MỘT ĐỊNH DANH MỚI

Thời điểm trước bước ngoặt nội chiến TBN, Capa, khi đấy sử dụng tên thật gốc Hungaria của mình là André Friedmann, một thợ ảnh dạo ở Paris với những khoản tiền kiếm được ít ỏi. Bạn gái của ông Gerta Pohorylle nghĩ ra một nhân vật "Robert Capa", người mà họ sẽ giới thiệu với các khách hàng tiềm năng là một nhiếp ảnh gia người Mỹ được kính trọng. Pohorylle đã thuyết phục thành công những nhà biên tập người Paris rằng thật là một sự sỉ nhục cho uy tin của anh ấy (Capa) khi mua ảnh với giá thấp hơn 150 francs. Việc này cũng làm cho Capa tách biệt với một nhiếp ảnh gia người Paris khác khi ấy cũng mang họ Friedmann. "Tôi làm việc với một tên mới. Họ gọi tôi Rober Capa. Có thể nói con được sinh ra một lần nữa cũng chẳng ngoa, khác chăng là lần này không đau đớn gì" trong một lá thư gửi cho mẹ, Capa đã viết vậy. Cùng lúc ấy Gerta Pohorylle đổi họ thành Taro, lấy theo họ của một họa sĩ người Nhật sống ở Paris.


Richard Whelan, người viết tiểu sử của Capa viết rằng cách mà hai người đàn ông - André Friedmann và Robert Capa - thể hiện hai mặt của Capa: một là quá khứ và một là người mà Capa mong muốn trở thành. Một là một gã Gypsy tóc dài râu ria không cạo nào đó và một là quý ông lịch lãm người Mỹ người mà mẹ anh ấy và Gerda (nhiều khi gọi người tình của mình là André hay Capa như kiểu một cuộc tình tay ba) muốn anh ấy trở thành. Với uy tín mới có của mình (hay tự tưởng tượng ra), Capa bây giờ đã có thể kiếm đủ tiền để đi du lịch thoải mái hơn. Cũng từ đấy mà cả hai có thể có đủ tiền và tự do để đến Tây Ban Nha và lưu lại hình ảnh cuộc nội chiến.

Robert Capa © International Center of Photography Death of a loyalist militiaman. Córdoba front, Spain. Early September, 1936. © Robert Capa © International Center of Photography | Magnum photos

NGƯỜI LÍNH NGÃ XUỐNG

Bức ảnh mang tính biểu tượng nhất của cuộc nội chiến TBN, và cả sự nghiệp của Capa - là bức ảnh một người lính Cộng Hòa Tây Ban Nha bị thươn đang ngã xuống ở chiến tuyến Córdoba. "Bức ảnh là một thông điệp quá sức mạnh mẽ về sự tồn tại tiến thoái lưỡng nan của con người, một người lính bị bắn hạ bởi kẻ thù giấu mặt, hay đấy đã là định mệnh... một bức ảnh về biểu tượng đang kiếm tìm của tất cả người lính Cộng Hòa đã chết trong cuộc chiến, và chính của người TBN Cộng Hòa ấy, ngã nhào một cách dũng cảm và bị bắn hạ"- Richard Whelan, "Rober Capa in Spain", trong sách Heart of Spain, Aperture xuất bản.

BI KỊCH CỦA GERDA 

Tháng 7 năm 1938, sau khi Capa trở về Paris thì Gerda Taro ở lại Madrid. Khi nghe tin về cuộc chiến đẫm máu mới khởi sự ở Brunete, phía Tây Madrid, cô thẳng tiến đến đấy để ghi hình. Cuộc đấu súng đẫm máu hơn tất thảy những lần trước và vào tối 25 tháng 7, khi đang bối rối rút quân, Taro nhảy lên boong xe đang chạy của một viên tướng nhắm tìm kiếm an toàn, nhưng không may một xe tăng mất kiểm soát húc mạnh vào xe, Taro bị đâm mạnh và chết một ngày sau đấy. Taro được ghi nhận là nữ phóng viên đầu tiên chết ở chiến trường. Taro được tổ chức tang lễ ở Paris bởi Quốc Tế Cộng Sản, tổ chức cô tham gia ngay từ khi đặt chân đến đấy, như là  một người cộng sản chân chính.  Capa day dứt khôn nguôi khi hay tin Taro mất. Lời tựa cho cuốn sách "Death in the Making", dành riêng cho Taro, ông viết về Gerda "một người cộng sự suốt một năm ở chiến tuyến TBN và là người ở lại" Bản thân Capa cũng chịu số phận tương tự sau đấy gần 20 năm khi dẫm phải mìn ở Cuộc chiến Đông Dương đệ Nhất (Thái Bình, Việt Nam).

Gerda Taro © International Center of Photography Republican militiawoman training on the beach outside Barcelona, Spain. August 1936. © Gerda Taro © International Center of Photography | Magnum photos

Người dịch: Trung Kiemchacsu
Nguồn: https://www.magnumphotos.com/newsroom/conflict/robert-capa-spanish-civil-war/

Mark Seliger

Mark Seliger (born 1959) is an American photographer noted for his portraiture.
Posted by Fotograficamente on Tuesday, 29 April 2014